15 Biện pháp an toàn điện trong gia đình | Lưu ý khi sử dụng điện

Điện là một nguồn năng lượng thiết yếu, rất cần có trong cuộc sống hiện đại như ngày nay. Tuy nhiên, việc người dùng sử dụng điện không đúng cách có thể gây ra nhiều tình huống nguy hiểm, thậm chí là ảnh hưởng đến tính mạng. Vậy nên, an toàn điện trong gia đình rất cần được chú trọng… vậy ta phải chú trọng bằng cách nào? Hãy cùng 1FIX tìm hiểu về các biện pháp an toàn khi sử dụng thiết bị điện trong bài viết sau đây.

Nguyên nhân gây ra tai nạn điện trong thời gian gần đây

Theo báo cáo của Cục Kỹ thuật An toàn và Môi trường Công nghiệp (Bộ Công Thương), trung bình mỗi năm, cả nước ta có:

• 400–500 vụ tai nạn điện xảy ra trên toàn quốc.
• 350–400 người tử vong, hàng trăm người khác bị thương nặng, thậm chí tàn phế.
• Trong đó, 70% các vụ tai nạn điện xuất phát từ việc mất an toàn trong quá trình sử dụng điện sinh hoạt và điện sản xuất

Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến sự cố đáng tiếc này:

• Sửa chữa, lắp đặt điện khi chưa ngắt nguồn
• Tiếp xúc trực tiếp với vật dẫn điện hở
• Không sử dụng đồ bảo hộ, dụng cụ chuyên dụng
• Dùng thiết bị, dây dẫn kém chất lượng
• Vi phạm khoảng cách an toàn

Những biện pháp an toàn điện trong gia đình

Lắp đặt thiết bị đóng ngắt điện đúng kỹ thuật

Để đảm bảo an toàn điện khi sử dụng thiết bị. Điều cốt lõi đấu tiên đó là, gia đình cần phải lắp đặt thiết bị đóng ngắt điện đúng kỹ thuật, bao gồm aptomat, thiết bị chống rò, và hệ thống cầu dao phụ cho từng nhánh điện. Về cơ bản, cần lựa chọn aptomat có Ampe bằng tổng công suất sử dụng của các thiết bị điện, để tránh được tình trạng quá tải hay ngắt đột ngột. Đảm bảo an toàn hơn khi sử dụng.

Sử dụng thiết bị điện chất lượng tốt

Không nên sử dụng vật liệu, thiết bị không có nguồn gốc rõ ràng, như dây điện lõi nhôm pha đồng, ổ cắm giả… vì điều này rất dễ gây nguy hiểm đến tính mạng con người trong quá trình sử dụng. Chẳng may một lúc nào đó, các thiết bị này bổng dưng gặp trục trặc đột ngột, có phải bạn sẽ rất hối hận nếu mua phải loại rẻ tiền không?

Người dùng hãy ưu tiên chọn các thiết bị điện tại các cơ sở cung cấp uy tín hoặc mua trực tiếp từ hãng để an tâm hơn. Điều này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro hỏng hóc và kéo dài tuổi thọ.

Sử dụng công tắc, ổ cắm có nắp bảo vệ

Đặc biệt trong những gia đình có con em, trẻ nhỏ nhiều, hãy ưu tiên loại công tắc, ổ cắm có nắp che chắn để tránh các sự cố có thể xảy ra. Trẻ có thể vô tình chọc vật kim loại vào lỗ cắm điện, hay nghịch tay vào ổ cắm.. bạn biết đấy, những sự vô tình này đều gây ra hậu quả rất đáng tiếc.

Không đặt thiết bị điện gần vật dễ cháy nổ

Các vật dễ cháy nổ có thể là bếp gas, rèm cửa, giấy tờ, hay khu vực chứa cồn xăng… là nững nơi tuyệt đối không được bố trí thiết bị điện như quạt, ổ cắm. Để đảm bảo an toàn tối đa, bạn nên bố trí thiết bị điện (ổ cắm, công tắc, dây dẫn) và bình gas cách nhau ít nhất 1,5 m—thậm chí 2 m nếu điều kiện cho phép.

Tránh tiếp xúc trực tiếp với điện trong môi trường ẩm ướt

Nước là chất dẫn điện mạnh, tuyệt đối không dùng thiết bị điện khi tay đang ướt. Theo khuyến cáo PCCC cho hộ gia đình, không được lắp đặt ổ cắm điện trong khu vực nhà tắm, nhà vệ sinh (khu vực có ẩm ướt cao), trừ khi sử dụng thiết bị chuyên dụng chống nước và có biện pháp bảo vệ rò điện.

Tránh tiếp xúc điện với khu vực điện áp cao

Không nên đến gần trạm biến áp, cột điện, hoặc tủ điện công cộng khi trời mưa, có sự cố hoặc khi không được phép. Những khu vực này có thể bị rò điện ra bên ngoài, nguy cơ điện giật rất cao. Luôn cảnh giác và giữ khoảng cách an toàn 2–5m.

Ngắt điện trong điều kiện thời tiết xấu

Sét đánh hoặc mưa lớn có thể gây ra hiện tượng quá áp trên đường dây điện. Nếu nhà không có thiết bị chống sét lan truyền (SPD), hãy chủ động tắt CB tổng và rút các thiết bị điện tử như tivi, máy tính, modem wifi để tránh cháy hỏng.

Ngắt điện (cắt CB) trước khi tiến hành sửa chữa.

Việc sửa chữa điện mà không ngắt nguồn điện là hành vi cực kỳ nguy hiểm. Dù chỉ thay bóng đèn, ổ cắm hay đấu dây, phải đảm bảo đã ngắt CB liên quan và thử lại bằng bút thử điện trước khi thao tác.

Bảo hộ cá nhân khi thao tác điện

Khi thao tác điện, dù nhỏ như thay ổ cắm, người dùng cũng nên mang găng tay cách điện, giày đế cao su để giảm thiểu nguy cơ truyền điện qua cơ thể nếu có sự cố. Với các công việc lớn như thay CB, đi dây mới, cần thêm mặt nạ chống hồ quang và đồ bảo hộ chuyên dụng.

Bảo hành thiết bị điện theo lịch trình

Nhiều người chỉ thay thế thiết bị khi nó hỏng hoàn toàn, nhưng thực tế, bóng đèn LED, quạt, máy lạnh… có giới hạn giờ sử dụng. Hãy tuân theo khuyến nghị của nhà sản xuất về thời gian bảo trì, thay thế để tránh sự cố bất ngờ.

Không dùng điện thoại khi đang sạc

Một số trường hợp điện thoại cháy nổ khi vừa sạc vừa sử dụng là do điện thoại sinh nhiệt mạnh, hoặc bộ sạc không tương thích làm dòng điện tăng cao. Nếu bộ sạc không chính hãng hoặc ổ cắm lỏng, nguy cơ cháy nổ còn lớn hơn. Nên sạc ở nơi khô ráo, không sử dụng điện thoại khi đang sạc, và rút sạc khi pin đầy.

Những sự cố điện thường gặp trong gia đình

Trong môi trường đô thị hiện đại như TP.HCM, tình trạng sử dụng thiết bị điện với cường độ cao ngày càng phổ biến, kéo theo nhiều sự cố nguy hiểm tiềm ẩn nếu không được nhận diện và xử lý kịp thời. Dưới đây là 3 nhóm sự cố điện phổ biến nhất trong các hộ gia đình:

3.1. Chập cháy do quá tải, dây lão hóa

Đây là nguyên nhân hàng đầu gây cháy nhà dân tại TP.HCM trong những năm gần đây. Theo thống kê từ Cảnh sát PCCC và CNCH (Bộ Công an) tại TP.HCM. Toàn quốc xảy ra 2.222 vụ cháy (có 1.299 vụ cháy đã được điều tra làm rõ nguyên nhân là do sự cố hệ thống, thiết bị điện chiếm tới  72,9%); trong đó phần lớn do dây dẫn cũ, xuống cấp hoặc do sử dụng nhiều thiết bị công suất lớn trên cùng một ổ cắm.

Dấu hiệu nhận biết:

• Ổ cắm nóng bất thường, phát tiếng lách tách.
• Mùi khét nhẹ quanh tủ điện hoặc CB.
• Đèn nhấp nháy, điện chập chờn khi bật nhiều thiết bị.

3.2. Giật điện từ thiết bị hỏng, ổ cắm trơ

Thiết bị điện đã qua sửa chữa không đúng cách, linh kiện bên trong nứt vỡ hoặc ẩm ướt sẽ làm dòng điện rò ra vỏ máy. Ổ cắm, công tắc “trơ” sau nhiều năm cũng có thể mất tính đàn hồi, tiếp xúc kém, gây giật giật hoặc choáng váng khi chạm phích. Người dùng cảm nhận những cột điện nhẹ ở tay, nhất là khi chạm vào vỏ kim loại.

3.3. Ảnh hưởng của thời tiết, chuột cắn cáp

• Thời tiết: Trong mưa bão, nước mưa có thể len vào các khe hở của ổ cắm ngoài trời, gây rò rỉ hoặc quá áp. Sấm sét cũng tạo các xung điện ngược chiều, phá hỏng thiết bị nếu thiếu bộ chống sét lan truyền.
• Chuột cắn cáp: Chuột và các động vật gặm nhấm thường chui vào hộp kỹ thuật hoặc nẹp cáp, cắn đứt lớp vỏ cách điện bên ngoài. Dây hở khiến dòng điện tiếp xúc trực tiếp với tường, sàn hoặc vật dụng gần đó, dễ gây chập âm tường và hỏa hoạn.

Cách cấp cứu khi ai đang gặp tai nạn điện

Khi có người bị điện giật trong nhà, mọi hành động sơ cứu đều phải thật bình tĩnh, chính xác và kịp thời. Chậm trễ chỉ vài giây cũng có thể khiến nạn nhân rơi vào tình trạng ngưng tim – ngưng thở.

• Tìm cầu dao (CB) gần nhất để ngắt toàn bộ điện khu vực. Tuyệt đối không chạm tay trần vào người bị điện giật khi nguồn điện chưa được cắt. Nếu không thể xác định nguồn điện, bạn hãy dùng gậy gỗ khô, ống nhựa dài hoặc quần áo dày khô để đẩy nạn nhân khỏi nguồn điện. Việc này cần thao tác thật nhanh mà vẫn đảm bảo an toàn. Không nên dùng vật bằng kim loại, đồ ướt hoặc tay trần tác động vào nạn nhân.
• Tiếp đến, hãy kiểm tra ý thức của nạn nhân. Sơ cứu nạn nhân bị điện giật, tùy vào tình huống mà nên đưa nạn nhân đến bệnh viện gần nhất để theo dõi sức khỏe

Một số cách sử dụng điện an toàn khác?

Ngoài các biện pháp được ưu tiên nói trên, bạn cũng cần lưu ý một số điều dưới đây để hạn chế rủi ro xảy ra cao nhất về an toàn khi sử dụng thiết bị điện:

• Tuyệt đối không thao tác điện khi tay ướt, ẩm, ra mồ hôi.. Cụ thể, không được đóng ngắt cầu dao, công tắc hay rút phích cắm.
• Không nên dùng điện để bẩy chuột hay bắt cá, thậm chí là không được dùng nó để bắt trộm… vì có thể gây nguy hiểm chết người.
• Không được sửa chữa hay bảo dưỡng điện nếu không có kiến thức – trải nghiệm và kinh nghiệm như thợ lành nghề.
• Ở các vị trí có dòng điện cao, cần phải treo bảng cảnh báo tránh người dân lại gần.
• Không được dùng thang bằng kim loại không có cách điện khi làm việc trên cao, gần thiết bị điện.
• Khi có hoạt động sửa chữa điện, người dùng cần trang bị bảo hộ thật an toàn.

Khi nào nên liên hệ dịch vụ sửa chữa sự cố?

Bạn nên liên hệ thợ sửa điện dân dụng nếu như gặp phải các sự cố không thể tự xử lý, có thể là:

• Nhà mất điện đột ngột: Nếu nhà bạn bị mất điện đột ngột mà không rõ nguyên nhân, và bạn nhận thấy những nhà kế bên vẫn có điện bình thường. Chứng tỏ vấn đề không phải do nguồn điện nhà nước, mà là các thiết bị điện như công tắc, aptomat đang gặp vấn đề. Là sự cố mà bạn cần liên hệ đến dịch vụ sửa điện nhanh 24h của 1FIX để xử lý.
• Chập điện: Chập điện là khi bạn ngửi thấy mùi khét rất nồng ở các vị trí đặt thiết bị ổ cắm, công tắc, đèm đóm…. Đây không phải là vấn đề mà người thường có thể xử lý được, bạn phải cần thợ có kỹ năng chuyên môn cao để hỗ trợ sửa chữa sự cố.
• Thiết bị điện không hoạt động: Nếu các thiết bị điện nhà bạn bất ngờ bị ngắt mà không rõ nguyên do, mặc dù đã kiểm tra cơ bản nhưng vẫn không thể xác định được. Hãy liên hệ với 1FIX, thợ sẽ đến và hỗ trợ khắc phục sự cố ngay lập tức.
• Cần bảo trì hệ thống điện: Nguồn điện sử dụng lâu cũng cần phải kiểm tra thường xuyên, để phát hiện sớm rủi ro và các vấn đề tiềm ẩn.

Liên hệ dịch vụ sửa chữa và lắp đặt thiết bị điện của 1FIX khi gặp một trong những trường hợp phía trên, đừng chần chừ, sự an toàn của bạn và cả gia đình là quan trọng nhất.

Câu hỏi thường gặp