Cách đấu đồng hồ điện 1 pha, 3 pha AN TOÀN, đúng kỹ thuật

Đấu đồng hồ điện 1 pha hay 3 pha sao cho chính xác và an toàn là thắc mắc của rất nhiều người. Hiện nay, mạng điện sinh hoạt là thước đo chính xác cho điện năng tiêu thụ của các thiết bị điện như tivi, điều hòa, máy giặt, máy nước nóng… Hãy cùng 1FIX tìm hiểu cách đấu đồng hồ điện 1 pha 2 dây an toàn, đúng kỹ thuật ngay tại nhà thông qua bài viết sau đây nhé.

Tìm hiểu về đồng hồ điện

Đồng hồ điện 1 pha 2 dây là gì?

Công tơ điện là một thiết bị quan trọng trong việc đo lường và ghi nhận lượng tiêu thụ trong một gia đình, doanh nghiệp hay công trình. Điện năng được đo chính xác giúp người dùng biết được mức tiêu thụ và chi phí hàng tháng.

Cơ bản có hai loại chính: loại cơ và điện tử. Về cơ bản cách đấu đồng hồ điện của hai loại này cũng có sự khác nhau đôi chút nên phải chú ý tìm hiểu trước khi đấu nối.

+ Công tơ loại cơ: Là loại truyền thống sử dụng cơ cấu kim để ghi nhận lượng tiêu thụ. Khi dòng điện chạy qua, cơ cấu bên trong sẽ hoạt động và dựa vào vị trí của kim, người dùng có thể đọc được số kWh tiêu thụ. Loại này được thiết kế đơn giản, bền bỉ và khá phổ biến trong các gia đình.

+ Đồng hồ đo loại điện tử: Đây là phiên bản hiện đại, sử dụng màn hình số LCD hoặc LED để hiển thị số kWh tiêu thụ. Loại này giúp đo đạc chính xác hơn và khả năng tích hợp các tính năng thông minh. Nó có thể kết nối với các hệ thống đo thông minh, cho phép theo dõi tiêu thụ từ xa và quản lý tiết kiệm năng lượng.

Để hiểu cách đấu đồng hồ điện tử, người dùng cần biết một số khái niệm cơ bản:

• kWh: Đơn vị đo lường lượng tiêu thụ (với 1 kilowatt-giờ là lượng tiêu thụ là 1 kilowatt được sử dụng trong một giờ).
• Hệ số công suất: Đo lường hiệu suất sử dụng của các thiết bị. Giá trị hệ số công suất càng gần 1 thì hiệu suất sử dụng càng cao.
• Các màu dây dẫn: Để đấu nối đúng cách, người dùng cần hiểu rõ về các màu dây dẫn như dây đen (dương), dây trắng (âm) và dây xanh (đất).
• Chu kỳ đo: Thường là 30 ngày, là khoảng thời gian giữa các lần đọc số kWh.

Khi đã hiểu rõ về các thành phần, tính năng, và yêu cầu kỹ thuật bạn có thể hiểu về cách đấu đồng hồ điện cũng như lựa chọn được thiết bị đúng với yêu cầu. Nếu không chắc chắn, nên tham khảo ý kiến từ các chuyên gia hoặc nhờ sự hỗ trợ từ người có kinh nghiệm trong lĩnh vực này để đảm bảo bạn chọn được sản phẩm tốt nhất cho công việc của mình.

Đặc điểm cấu tạo

Về cơ bản, cấu tạo của đồng hồ điện 1 pha 2 dây bao gồm các bộ phận chính sau:

• Cuộn dây điện áp: Được lắp đặt ở vị trí song song với phần phụ tải và có số lượng vòng dây nhiều, đồng thời phần tiết diện dây sẽ nhỏ hơn so với các cuộn dây khác. 
• Cuộn dây dòng điện: Phần này thì sẽ có số vòng dây ít hơn cuộn dây điện áp, nhưng mức tiết diện dây sẽ lớn hơn.
• Nam châm vĩnh cửu: Đây là bộ phận có tác dụng tạo ra momen khi đai nhôm quay từ trong trường riêng của nó.
• Đĩa nhôm: Phần này được lắp đặt trên trục và tì vào trụ để quay tự do giữa hai phần cuộn dây dòng điện và cuộn dây điện áp.
• Hộp số cơ khí: Đây chính là phần sẽ hiển thị về số vòng quay của đĩa nhôm khi được gắn với trục của đĩa nhôm.

Nguyên lý hoạt động của đồng hồ điện 1 pha

Nguyên tắc cảm ứng điện từ

Đồng hồ điện 1 pha sử dụng nguyên tắc cảm ứng điện từ Faraday. Theo đó, khi dây dẫn động điện (dây xoắn) bị tác động bởi dòng điện đi qua nó, sẽ tạo nên một trường từ quanh dây.

Dòng điện này sẽ tạo nên một momen xoắn ngay trên dây. Hiện tượng này được gọi là cảm ứng điện từ và là cơ sở cho quá trình hoạt động của cách đấu đồn hồ điện 1 pha.

Cấu trúc thiết bị

Đồng hồ điện 1 pha thường được đi kèm với một bộ lưỡi cắt xoắn được gắn vào bộ cảm ứng điện từ. Bộ cảm ứng điện từ bao gồm một lõi từ và một bộ cản quay (displacer). Lõi từ được làm từ chất liệu dẫn điện, bao quan nó sẽ có lưỡi cắt xoắn.

Xem thêm: Cách kiểm tra đồng hồ điện chạy đúng hay sai – 2024

Dòng điện chảy qua – Xoắn từ

Khi mạng lưới dòng điện chảy qua dây dẫn động điện (dây xoắn) và tạo ra từ trường xung quanh dây. Dưới sự tác động của 2 luồng từ thông trên cuộn dây điện áp sẽ tạo ra momen, khi đó, đĩa nhôm được quay trong nam châm vĩnh cửu sẽ tạo ra 1 luồng momen cản, làm cân bằng vòng quay.

Ở phần trục rơ le có gắn bánh răng liên kết với dãy số hiển thị trên bề mặt đồng hồ điện. Khi đĩa nhôm quay, các bánh răng này sẽ quay theo và sẽ nhảy số điện, qua đó có thể ghi lại lượng điện năng tiêu thụ một cách chính xác.

Ghi số liệu

Cứ mỗi lần đĩa nhôm và các bánh răng quay một vòng, đồng hồ điện sẽ ghi lại một đơn vị tiêu thụ điện, thường là kWh (kilowatt – giờ). Số liệu này để biết cách tính tiền điện theo công tơ.

Hiểu về an toàn trước khi bắt đầu cách đấu đồng hồ điện

Trước khi bắt đầu cách đấu dây đồng hồ điện, hiểu về an toàn là điều vô cùng quan trọng để tránh các rủi ro và đảm bảo an toàn cho bản thân – gia đình và tài sản của bạn.

Hiểu về an toàn điện:

• Không chạm vào các thành phần kim loại khi tay ướt hoặc chân đứng trên nước.
• Tránh tiếp xúc với dây dẫn hoặc thiết bị khi đang đứng trên bề mặt như kim loại hoặc bê tông ẩm.
• Để đảm bảo an toàn hãy tắt nguồn trước khi thực hiện bất kỳ công việc nào liên quan.
• Không đấu nối dây dẫn khi nguồn vẫn đang hoạt động.

Các thiết bị và công cụ an toàn cần thiết để thực hiện cách đấu đồng hồ điện tử:

• Găng tay bảo hộ: Sử dụng để bảo vệ tay khỏi tiếp xúc trực tiếp với nguồn.
• Kính bảo hộ: Ngăn ngừa tia lửa và mảnh vỡ bay vào mắt.
• Bảo hộ tai: Đảm bảo tai không bị tổn thương do tiếng ồn.
• Áo khoác và quần dài: Để bảo vệ cơ thể khỏi tia lửa và các tác động ngoại vi.
• Nón bảo hiểm: Bảo vệ đầu khỏi nguy cơ va chạm và rơi vật thể.

Cách thức xử lý các thành phần điện an toàn:

• Đảm bảo rằng nguồn đã được tắt hoàn toàn trước khi tiến hành đấu nối.
• Kiểm tra thiết bị trước khi sử dụng để đảm bảo hoạt động chính xác.
• Sử dụng các dụng cụ đo đạc chính xác và được kiểm tra an toàn thường xuyên.
• Tách thiết bị ra khỏi nguồn khi không sử dụng hoặc khi tiến hành bảo dưỡng.

Ngoài ra, nếu bạn không tự tin hoặc không có kỹ năng đủ để đấu đồng hồ điện một cách an toàn, hãy nhờ sự giúp đỡ của thợ chuyên nghiệp trong lĩnh vực này. Đừng ngại hỏi và tìm hiểu thêm về các quy tắc an toàn trước khi thực hiện bất kỳ công việc nào. Việc tuân thủ quy tắc an toàn sẽ giúp bạn tránh các nguy hiểm tiềm ẩn và đảm bảo môi trường làm việc an toàn, hiệu quả và bảo vệ tính mạng con người.

Cách đấu đồng hồ điện 1 pha đúng kỹ thuật

Lưu ý: Cách đấu đồng hồ điện 1 pha là một trong những kỹ thuật khó về điện, nếu bạn không đủ kiến thức và chuyên môn, hãy nhờ đến sự hỗ trợ của các kỹ thuật điện chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn nhé.

Sơ đồ đấu đồng hồ điện 1 pha

• Dây 1: Ký hiệu dây pha nóng đi vào
• Dây 2: Ký hiệu dây pha nóng đi ra
• Dây 3: Ký hiệu dây trung hòa đi vào
• Dây 4: Ký hiệu dây trung hòa đi ra

Lưu ý: Dây số 3 và số 4 cần được nối chung với nhau. Bạn cần dùng bút thử điện để kiểm tra, nếu dây làm bút thử điện hiện màu đỏ thì chính là dây pha nóng.

Dưới đây là hướng dẫn từng bước cách đấu đồng hồ điện một cách cơ bản:

Thời gian tối thiểu 1 giờ

Kiểm tra an toàn và chuẩn bị các công cụ

Đảm bảo nguồn đã được tắt hoàn toàn trước khi tiến hành công việc. Mang các trang thiết bị bảo hộ như găng tay cách điện, kính bảo hộ và nón bảo hiểm để đảm bảo an toàn. Chuẩn bị các công cụ cần thiết như tua vít, kéo cắt dây, công tơ, dụng cụ đấu nối dây…

Xác định các dây và điểm kết nối

Xác định các dây dẫn đến từ nguồn và thiết bị đo. Kiểm tra và đảm bảo rằng dòng điện đã được tắt hoàn toàn để tránh nguy hiểm khi thực hiện các bước tiếp theo.
Thực hiện đấu nối các dây dẫn đến công tơ theo hướng dẫn của nhà sản xuất và theo đúng màu sắc dây (dây đen – dương, dây trắng – âm, dây xanh – đất). Đảm bảo các đấu nối chặt chẽ và không bị lỏng lẻo.

Lắp đặt đồng hồ đo điện

Lắp công tơ vào bộ đế và chắc chắn rằng nó đã được định vị đúng và chắc chắn. Với cách đấu đồng hồ điện được bảo vệ bởi bộ đế che chắn và an toàn trước các tác động bên ngoài. Kiểm tra lại đường dây và đảm bảo rằng không có sự cố về điện khi thực hiện đấu nối. Bật nguồn và kiểm tra xem thiết bị hoạt động chính xác và có hiển thị kết quả đúng không.

Nhớ luôn tuân thủ các quy tắc an toàn và cẩn thận khi thực hiện các bước đấu đồng hồ điện trên. Nếu không tự tin hoặc không có kỹ năng đủ, hãy nhờ sự hỗ trợ từ người có kinh nghiệm hoặc thợ điện có tay nghề để đảm bảo thực hiện một cách chính xác.

Cách đấu đồng hồ điện 3 pha

Đồng hồ điện 3 pha có 2 cách đấu là trực tiếp và gián tiếp. Hãy cùng tìm hiểu cách thực hiện ngay sau đây nhé.

Lưu ý: Đây là những kỹ thuật khó về điện, nếu bạn không đủ kiến thức và chuyên môn, hãy nhờ đến sự hỗ trợ của nhân viên kỹ thuật điện  chuyên nghiệp tại 1FIX để đảm bảo an toàn nhé.

Cách đấu đồng hồ điện 3 pha trực tiếp

Đối với cách đấu trực tiếp này, bạn cần lưu ý phân biệt rõ ràng các đầu nối. Tránh nhầm lẫn gây nguy hiểm cho bản thân cũng như các thiết bị điện trong gia đình.

Bước 1: Tiến hành ngắt hết các nguồn điện, cầu dao, aptomat trong nhà

Bước 2: Trỏ gọt dây cáp 3 pha (tránh làm rách lớp bảo vệ dây bên trong, vì sẽ làm điện bị hở gây nguy hiểm). Sử dụng kìm kẹp để giữ chặt đầu dây tránh gây lỏng lẻo. Sau đó, bạn siết chặt tiếp xúc đầu dây cáp với đồng hồ điện.

Bước 3: Tiến hành mở nắp đồng hồ điện và nối các đầu dây theo sơ đồ đấu công tơ điện 3 pha sau:

• Nhóm A: 1 là vào 2 là ra
• Nhóm B: 3 là vào và 4 là ra
• Nhóm C: 5 là vào 6 là ra 
• Nhóm D: 7 là vào 8 là ra (Lưu ý: nhóm D chính là dây trung tính)

Cách đấu đồng hồ điện 3 pha gián tiếp

Đấu đồng hồ điện 3 pha gián tiếp thường sẽ phức tạp hơn với 11 đầu dây, được chia thành 4 nhóm tín hiệu:

• Nhóm pha A: Bao gồm tín hiệu điện áp pha A (đầu số 2) và tín hiệu dòng pha A (đầu số 1 và đầu số 3)
• Nhóm pha B: bao gồm tín hiệu điện áp pha B (đầu số 5) và tín hiệu dòng pha A (đầu số 4 và đầu số 6)
• Nhóm pha C: bao gồm tín hiệu điện áp pha C (đầu số 8) và tín hiệu dòng pha A (đầu số 7 và đầu số 9)
• Nhóm Trung tính (N): Bao gồm tín hiệu điện áp trung tính (đầu số 10 và đầu số 11 đã được nối với nhau)

Lưu ý quan trọng:

• Cần nối đúng pha, tín hiệu điện áp của pha nào thì phải nối đúng vào pha đó
• Tín hiệu nối phải đảm bảo bền vững
• Ngõ ra thứ cấp đo lường pha A thì phải nối vào tín hiệu dòng pha A, có ký hiệu đầu (K) và cuối (L), không được lẫn lộn với nhau.
• Khi luồn dây qua lỗ biến, bạn cần đảm bảo luồn đúng chiều K qua L, không được lẫn lộn với nhau.

Những vấn đề có thể gặp phải khi tự thực hiện cách đấu dây đồng hồ điện

Trong quá trình tự đấu nối công tơ, người thực hiện có thể gặp phải một số vấn đề và khó khăn sau:

• Đấu sai dây: Điều này có thể xảy ra nếu không hiểu rõ về các màu dây và cách đấu đúng. Đấu sai dây có thể gây ra nguy hiểm và dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng như cháy nổ hoặc tử vong.
• Lỗi kỹ thuật: Nếu không có kiến thức và kỹ năng đủ, người thực hiện có thể gặp khó khăn trong việc đấu dây đúng cách và không đảm bảo an toàn của hệ thống.
• Hư hỏng thiết bị: Với cách đấu đồng hồ điện có thể xảy ra các tình huống không mong muốn như làm hỏng thiết bị do xử lý không cẩn thận hoặc không sử dụng đúng dụng cụ.
• Thiếu trang bị bảo hộ: Việc không sử dụng đầy đủ các trang bị bảo hộ như găng tay, kính bảo hộ, nón bảo hiểm… có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng của người thực hiện.
• Hỏng hóc hệ thống: Nếu thực hiện không đúng cách, người thực hiện có thể làm hỏng hệ thống trong nhà, dẫn đến mất điện hoặc gây ra sự cố khác.
• Không tuân thủ quy tắc an toàn: Không tuân thủ quy tắc an toàn có thể dẫn đến các tai nạn, thương tật hoặc tử vong.

Ý nghĩa của các thông số trên bề mặt đồng hồ điện 1 pha

• 220V: Đây là điện áp định mức của đồng hồ điện, thể hiện mức điện tối đa mà thiết bị có thể chịu được. Nếu bạn sử dụng điện quá với điện áp định mức, có thể dẫn đến nguy cơ cháy nổ, chập điện, gây nguy hiểm. 
• 10 (40)A: Là thông số thể hiện dòng điện định mức của đồng hồ điện 10A. Nếu bạn dùng qua mức 40A thì đồng hồ điện không đảm bảo độ chính xác, dễ gây hư hỏng.
• 450 vòng/kWh: Khi dùng được 1 kWh điện thì đĩa đồng hồ điện quay được 450 vòng.
• Cấp 2: Đây là cấp độ chính xác của một công tơ và chỉ sai số 2%.
• 50Hz: Tần số lưới điện là 50Hz.

Câu hỏi thường gặp về cách đấu dây đồng hồ điện