Thiết bị chống sét lan truyền là gì? Nguyên lý hoạt động – Nên lắp loại nào?

Thiết bị chống sét lan truyền là một bộ phận quan trọng, được xem là hệ thống chủ chốt bảo vệ điện của toàn bộ công trình, chống lại điện do sét gây ra, giúp ngăn ngừa hư hỏng thiết bị và tránh ảnh hưởng đến con người khi điện áp bị quá tải.

Cụ thể hơn, trong mùa mưa giông, dù không bị đánh trực tiếp, sét vẫn có thể lan truyền qua đường dây và gây hỏng thiết bị điện tử, đồ gia dụng đắt tiền. Trong bài viết này, 1FIX sẽ giúp bạn phân biệt từng loại SPD có trên thị trường, giải thích rõ về cách lắp thiết bị chống sét. Sau cùng sẽ mang đến cho bạn đơn vị chuyên nghiệp thi công lắp đặt thiết bị uy tín, giá rẻ tại TPHCM. Cùng nhau theo dõi nhé.

Thiết bị chống sét lan truyền là gì?

Thiết bị chống sét lan truyền (Surge Protective Device – SPD) là một thiết bị chuyên dụng, hoạt động như “cầu dao xả áp” khi xuất hiện dòng điện xung tăng vọt bất thường trong hệ thống dây dẫn, cụ thể, nó sẽ bảo vệ các thiết bị điện tử khỏi những xung điện áp cao đột ngột, thường do sét đánh gây ra.

Khi sét đánh vào đường dây điện hoặc hệ thống điện, nó sẽ tạo ra một xung điện áp lớn, có thể lan truyền qua hệ thống và làm hư hỏng các thiết bị điện tử, như máy tính, tivi, hoặc các thiết bị gia dụng khác. Thiết bị chống sét lan truyền hoạt động bằng cách nhanh chóng phát hiện xung điện áp cao, và chuyển hướng chúng xuống đất và ngăn gây hại cho các thiết bị được kết nối.

Sự khác nhau giữa chống sét lan truyền và chống sét trực tiếp

Chống sét trực tiếp: Là biện pháp bảo vệ các công trình, tòa nhà, sân bày, đài truyền hình.. khỏi sét đánh trực tiếp. Nó sử dụng như hệ thống thu lôi để thu hút sét và dẫn dòng sét xuống đất và cọc tiếp địa một cách an toàn. Nếu sét đánh gần nhưng không trúng cột thu lôi, điện áp xung vẫn có thể lan truyền qua hệ thống dây dẫn hạ thế, xâm nhập vào bên trong công trình

Chống sét lan truyền: Xử lý điện áp xung xuất hiện trên đường dây do sét đánh gần đó gây ra (còn được gọi là sét gián tiếp). Nó thường được lắp đặt ở tủ điện tổng hoặc ở các tủ điện phụ, ngay trước các nhánh đấu ra tải, để “chặn” xung trước khi đi tiếp vào tải.

Nguyên lý hoạt động thiết bị chống sét lan truyền

Thiết bị chống sét lan truyền (Surge Protection Devices – SPDs) là các thiết bị được thiết kế để bảo vệ hệ thống điện và các thiết bị điện tử khỏi các xung điện áp đột ngột, chẳng hạn như sét đánh, nhiễu điện từ lưới điện hoặc các sự kiện chuyển mạch. Nguyên lý hoạt động của chúng dựa trên mạch bảo vệ, giúp phát hiện và xử lý các mức điện áp vượt quá ngưỡng an toàn, từ đó ngăn chặn thiệt hại cho các thiết bị nhạy cảm. Dưới đây là cách SPDs hoạt động:

1. Phát hiện điện áp tăng đột ngột

SPDs được kết nối song song với hệ thống điện mà chúng bảo vệ. Chúng liên tục theo dõi điện áp trong mạch. Khi xảy ra hiện tượng tăng áp (surge) – tức là điện áp vượt quá ngưỡng bình thường – mạch bảo vệ trong SPD sẽ kích hoạt để phản ứng ngay lập tức.

2. Chuyển hướng hoặc hấp thụ năng lượng dư thừa

SPDs sử dụng các linh kiện đặc biệt để xử lý xung điện áp. Các linh kiện này thay đổi đặc tính điện của chúng dựa trên mức điện áp, cho phép chuyển hướng hoặc hấp thụ năng lượng dư thừa. Một số linh kiện phổ biến bao gồm:

• Varistor oxit kim loại (MOV):
  Khi điện áp vượt quá ngưỡng, MOV giảm điện trở đột ngột, tạo ra một đường dẫn để dòng điện dư thừa chảy xuống đất. Điều này giúp bảo vệ thiết bị bằng cách “hút” năng lượng từ xung điện áp.
• Ống phóng khí (GDT):
  GDT hoạt động như một công tắc. Khi điện áp đạt đến mức đủ cao để kích hoạt phóng điện trong ống, nó dẫn dòng điện dư thừa xuống đất hoặc một đường an toàn khác.
• Điốt triệt tiêu điện áp nhất thời (TVS):
  TVS có khả năng phản ứng cực nhanh với các xung điện áp ngắn hạn, hấp thụ năng lượng và ngăn không cho xung lan truyền đến thiết bị.

Tùy thuộc vào thiết kế, SPD có thể kết hợp nhiều loại linh kiện này để tăng hiệu quả bảo vệ.

3. Bảo vệ thiết bị và phục hồi

• Chuyển hướng năng lượng: Phần lớn năng lượng từ xung điện áp được SPD dẫn xuống đất hoặc một đường thoát an toàn khác, đảm bảo điện áp trong hệ thống trở về mức bình thường.
• Hấp thụ năng lượng: Một phần nhỏ năng lượng có thể được linh kiện trong SPD hấp thụ, tùy thuộc vào cường độ của xung.
• Phục hồi: Sau khi xung điện áp qua đi, SPD tự động trở về trạng thái bình thường, sẵn sàng hoạt động cho các sự kiện tiếp theo. Tuy nhiên, nếu SPD chịu quá nhiều xung mạnh, các linh kiện bên trong có thể bị hao mòn và cần thay thế.

Phân loại thiết bị chống sét lan truyền? Loại nào tốt

Hiện nay, trên thị trường có ba loại thiết bị chống sét lan truyền phổ biến, được phân loại dựa trên chức năng, vị trí lắp đặt và khả năng bảo vệ. Loại 1 (Type1); Loại 2 (Type2); Loại 3 (Type3).

Thiết bị chống sét lan truyền loại 1

Loại này được thiết kế để bảo vệ hệ thống điện khỏi các xung sét trực tiếp (đánh thẳng vào công trình) Thường được đặt ở đầu vào của hệ thống điện, các vị trí như tủ điện chính hoặc các điểm có cột thu lôi. SPD loại 1 được khuyến nghị sử dụng trong các môi trường xí nghiệp, tòa nhà hoặc nhà máy đã được bảo vệ bởi hệ thống chống sét hoặc lồng lưới chống sét trực tiếp. Với dòng điện dạng sóng 10/350µs, thiết bị chóng sét này sẽ bảo vệ hệ thống điện khỏi dòng sét lan truyền từ dây đất vào dây lưới điện.

Thiết bị chống sét lan truyền loại 2

Thiết bị này thực hiện chức năng bảo vệ ccas thiết bị điện tử nhạy cảm hơn khỏi các xung sét gián tiếp hoặc nhiễu từ hệ thống điện. Với khả năng chịu được dòng sét dạng sóng là 8/20μs, thiết bị chống sét lan truyền loại 2 càng phù hợp hơn đối cho các hệ thống điện dân dụng cho nhà ở. Nên lắp đặt ở các tủ điện phụ hoặc gần thiết bị cần bảo vệ trong nhà.

Thiết bị chống sét lan truyền loại 3

Type 3 được thiết lập ở mức bảo vệ cao nhất cho các thiết bị nhạy cảm như máy tính, hệ thống viễn thông và thiết bị y tế. Được gắn gần đầu các thiết bị nhạy cảm như (máy tính, máy chủ, tivi, router), hoặc ngay ổ cắm. Tuy không bằng loại 1 và loại 2, nhưng nó có thể bảo vệ tối ưu cho các thiết bị bằng cách lọc nhiễu và bảo vệ chống các xung sét lan truyền từ bên trong hệ thống.

Rủi ro khi không lắp đặt thiết bị chống sét lan truyền

Nếu hệ thống điện công nghiệp chỉ trang bị bộ phận tiếp địa bảo vệ, mà không có thiết bị chống sét lan truyền, bạn sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro sau đây:

– Hư hỏng thiết bị điện tử: Một khi xảy ra các tác động từ thời tiết, như mưa bão, sét đánh. Sẽ ảnh hưởng rất nhiều nếu bạn không trang bị thiết bị chống sét lan truyền cho hệ thống điện. Khi sét đánh trực tiếp vào cột cao thế, cột trung thế, thậm chí là giáng xung gần trạm hạ thế. Một phần năng lượng từ sấm sét sẽ truyền qua lưới hạ thế vào đường dây trong nhà. Từ hậu quả đó, sẽ làm cho các thiết bị như máy tính, tivi, tủ lạnh, máy giặt…, chịu điện áp đột ngột và cháy nổ mạch bên trong, làm tốn chi phí sửa chữa rất cao cho hạng mục thay board máy giặt.

– Nguy cơ chập cháy và mất an toàn tính mạng: Dòng xung từ sét không chỉ hạ xuống đất qua phần tiếp địa, mà còn có thể làm tăng đột ngột điện áp giữa dây pha và đất nếu hệ thống tiếp địa kém. Sự cố này sẽ làm chập điện trong tủ điện hoặc lây sang các vị trí âm tường khác như ổ cắm, hộp nối..

– Làm giảm tuổi thọ thiết bị, tốn kém chi phí sửa chữa: Ngay cả khi dòng sét lan truyền không làm hư hỏng thiết bị ngay tức khắc, nhưng nó cũng làm suy giảm từ từ hiệu năng, khiến tuổi thọ của các thiết bị điện giảm, chi phí bảo trì cao.

Hướng dẫn lắp đặt thiết bị chống sét lan truyền (SPD)

Lắp đặt song song

Đây là cách lắp thông dụng nhất cho hộ gia đình, văn phòng nhỏ:

Vị trí lắp đặt SPD: Lắp SPD tại tủ điện phan phối chính (đối với hộ gia đình, thường là tủ điện tổng 1 pha, với hệ thống 3 pha, lắp lại tủ điện tổng cấp 2). Bạn nên chọn vị trí ở gần aptomat chính, ở giữa dây pha, dây trung tính và dây nối đất trên bảng mạch để dây nối ngắn.

Lắp đặt thiết bị chống sét lan truyền theo phương phức song song sẽ phù hợp để bảo vệ hệ thống bơm, hệ thống điều hòa nhiệt độ và hệ thống chiếu sáng trên các thiết bị.

Lắp đặt nối tiếp

Cách lắp này thường áp dụng cho hệ thống có nhiều cấp tủ điện đối với nhà tầng, chung cư nhiều phòng hoặc văn phòng… Được lắp theo cách nối tiếp với tải với 2 cấp SPD hoặc 3 cấp để gia tăng hiệu quả bảo vệ, gia tăng tần số hoạt động và khả năng chịu xung sét khác nhau. Khi sử dụng kết hợp các cấp này với nhau, các thiết bị điện tử nhạy cảm như thiết bị viễn thông, máy tính… sẽ được tối ưu hóa mức bảo vệ tốt nhất.

Dịch vụ lắp đặt thiết bị chống sét lan truyền trọn gói HCM giá rẻ – 1FIX

Bạn đang tìm kiếm đơn vị chuyên thi công lắp đặt thiết bị chống sét lan truyền cho hệ thống điện gia đình. 1FIX sẵn sàng mang đến gói dịch vụ lắp đặt thiết bị với quy trình rõ ràng, minh bạch. Chúng tôi là công ty sửa chữa sự cố nhanh chóng, trọn gói với hạng mục thay thế và lắp đặt thiết bị, đã có nhiều năm hoạt động trong nghề, tất nhiên đã nhận được vô vàn sự tin tưởng từ hàng nghìn khách hàng tại TPHCM, nhờ vào những điểm sau:

Kỹ sư điện có chứng chỉ: Thợ tại 1FIX đều là những nhân viên nhận được chứng chỉ hành nghề điện, được cấp từ các cơ sở thực hành điện nổi tiếng tại Việt Nam, và họ đã có ít nhất 3-5 năm kinh nghiệm làm việc thực tế cho nhiều công trình lớn nhỏ, nhận được sự hài lòng và đánh giá cao bởi khách hàng không chỉ là chuyên môn mà còn là thái độ làm việc, kỹ năng xử lý những tình huống khó.

Minh bạch trong báo giá: Báo giá trọn gói, chi tiết từng hạng mục: từ thiết bị, công lắp, test xung và phụ kiện đi kèm. Đảm bảo không có tình trạng báo giá sai hay phụ phí sau thi công, làm ảnh hưởng đến khách hàng.

Cam kết chỉ dùng thiết bị SPD có nguồn gốc rõ ràng: Với dịch vụ trọn gói từ cung cấp vật tư đến thi công, 1FIX sẽ luôn ưu tiên sự uy tín lên hàng đầu, và đảm bảo với khách hàng chỉ sử dụng vật tư chính hãng, có giấy tờ đầy đủ từ Panasonic. Nếu trong thời gian bảo hành, thiết bị bị hỏng do lỗi sản xuất, khách hàng sẽ được 1FIX hỗ trợ thay mới mà không phát sinh chi phí.

Luôn sẵn sàng hỗ trợ nhanh nhất trong ngày: Dù là sự cố nào, liên quan đến điện hay khách hàng muốn lắp đặt thiết bị…. 1FIX đều sẽ cố gắng hỗ trợ sớm nhất, tránh mất thời gian và ảnh hưởng đến khách hàng khi có yêu cầu.

Quy trình thi công trọn gói từ A-Z tại 1FIX:

Bước 1: Tiếp nhận thông tin & Tư vấn sơ bộ

Bước 2: Đến và khảo sát trực tiếp tại công trình

Bước 3: Tiến hành lập báo giá chi tiết và ký hợp đồng thi công

Bước 4: Thi công lắp đặt

Bước 5: Kiểm định và bàn giao

Bước 6: Bảo hành và hỗ trợ sau lắp đặt

Tại sao không nên tự lắp thiết bị tại nhà

Nhiều người vẫn có suy nghĩ rằng việc mua SPD trên mạng hay ở cửa hàng điện rồi tự lắp đặt tại nhà sẽ tiết kiệm chi phí hơn khi thuê thợ. Tuy nhiên, trên thực tế, việc tự lắp thiết bị chống sét lan truyền lại tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, nếu như bạn là người không lành nghề, thiếu kinh nghiệm sẽ dễ dẫn đến sai sót, thậm chí là nguy hiểm cho chính bạn.

Dưới đây là những lý do chính bạn nên cân nhắc và lựa chọn dịch vụ lắp đặt chuyên nghiệp như 1FIX thay vì tự làm:

• Rủi ro về an toàn tính mạng: Thao tác ngắt nguồn và đầu nối trong tủ điện luôn tiềm ẩn nguy cơ chập điện, nếu không có kỹ năng chuyên môn và dụng cụ bảo hộ. Bên cạnh đó, nếu bạn sử dụng dây dẫn không đúng cỡ hoặc mua SPD kém chất lượng có thể là rủi ro đe dọa đến tính mạng người thi công và cả gia đình.
• Hiệu quả bảo vệ giảm, thiết bị nhanh hỏng: Việc lựa chọn sai vị trí hay đấu nối dây không đảm bảo sẽ khiến thiết bị nhanh hỏng hơn trong quá trình sử dụng. Vì vậy, nếu không có kinh nghiệm, tốt nhất là bạn hãy liên hệ đơn vị chuyên nghiệp để được hỗ trợ thi công.
• Rủi ro về cam kết bảo hành và chi phí phát sinh: Bạn sẽ rất dễ chọn nhầm thiết bị kém chất lượng, hàng trôi nổi trên thị trường khi không có nhiều hiểu biết. Điều này dễ xảy ra tình trạng mất bảo hành nếu thiết bị hỏng. Bên cạnh đó, chi phí phát sinh từ việc khắc phục lỗi do lắp sai kỹ thuật có thể cao gấp nhiều lần so với khoản đầu tư ban đầu. Để tránh rủi ro này, bạn nên chọn dịch vụ trọn gói kiêm luôn bao vật tư chất lượng, với bảo hành rõ ràng là giải pháp thông minh và tiết kiệm nhất.

FAQ – Câu hỏi thường gặp