Nguyên nhân và cách xử lý máy bơm không lên nước

Máy bơm gặp tình trạng không bơm được nước là sự cố thường xuyên xảy ra trong nhiều gia đình, gây ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hằng ngày. Nguyên nhân có thể xuất phát từ nhiều yếu tố như sự cố kỹ thuật, lắp đặt sai quy cách hoặc mực nước nguồn thấp/không có nước tại ống hút. Để xử lý máy bơm không lên nước hiệu quả, bạn cần xác định chính xác nguyên nhân và áp dụng giải pháp khắc phục phù hợp. Trong bài viết này, 1FIX sẽ chia sẻ chi tiết những nguyên nhân thường gặp cùng hướng dẫn cách sửa chữa đơn giản ngay tại nhà.

Máy bơm nước là gì? Công dụng thực tế của máy bơm nước

Máy bơm nước là thiết bị không thể thiếu trong đời sống và sản xuất, có nhiệm vụ dẫn nước từ nguồn này sang nguồn khác, hỗ trợ tăng áp cho hệ thống ống dẫn, cũng như đưa nước từ giếng khoan, bể ngầm lên những vị trí cao hơn. Ngày nay, máy bơm được ứng dụng rộng rãi tại hộ gia đình, doanh nghiệp, nhà máy hay các khu công nghiệp.

Máy bơm nước phục vụ nhiều mục đích khác nhau, từ sinh hoạt đến sản xuất. Một số ứng dụng nổi bật gồm:

• Máy bơm chìm: thường dùng để hút bùn, thoát nước thải trong xây dựng hoặc hệ thống xử lý nước thải.
• Máy bơm tăng áp: giúp tăng áp lực nước cho hệ thống ống, đặc biệt hữu ích với các tòa nhà cao tầng.
• Máy bơm cấp nước: phổ biến trong sinh hoạt, cấp nước cho hộ gia đình hoặc luân chuyển nước giữa các bể chứa.
• Máy bơm chữa cháy (PCCC): đảm bảo cấp nước kịp thời khi có sự cố hỏa hoạn.
• Máy bơm bù áp: duy trì ổn định áp lực trong hệ thống khi xảy ra tình trạng mất áp.

Nguyên nhân máy bơm không lên nước

Các nguyên nhân thường gặp

Máy bơm không lên nước có thể xuất phát từ nhiều sự cố khác nhau trong quá trình sử dụng, điển hình như:

• Nguồn điện không ổn định: Điện áp yếu hoặc mất điện khiến động cơ không đủ lực để đẩy nước, thường gặp ở khu vực lưới điện sụt áp.
• Ống hút bị tắc nghẽn hoặc rò rỉ: Cặn bẩn, rêu tảo hoặc khe hở trong đường ống gây cản trở dòng nước.
• Không có nước mồi: Hầu hết bơm ly tâm đều cần mồi lần đầu; bơm ‘tự mồi’ vẫn cần có nước trong thân bơm/đường hút hoặc van chân (luppe) để giữ nước mồi.
• Van một chiều bị hỏng: Nước bị chảy ngược lại, làm giảm hiệu quả bơm.
• Lưới lọc bẩn: Lưới/roăng ở đầu luppe, cặn tại venturi (với bơm jet) cũng làm mất hút. Hạn chế lưu lượng nước đi vào máy, gây ra hiện tượng bơm không hút được. 
• Cánh bơm bị mòn hoặc gãy: Làm giảm khả năng tạo áp lực đẩy nước.
• Động cơ bị hỏng: Do quá tải, cháy cuộn dây hoặc không được bảo dưỡng định kỳ.

Lỗi kỹ thuật và lắp đặt sai

Ngoài các nguyên nhân thông thường, máy bơm còn có thể gặp sự cố do vấn đề kỹ thuật hoặc lắp đặt không đúng cách, cụ thể:

• Hụt nước cấp trong ống chính: Thường gặp ở máy lâu ngày không dùng, chỉ cần châm thêm nước mồi. Tuy nhiên, nếu xảy ra thường xuyên thì có thể do đầu Luppe, đường ống hoặc mối nối bị hở.
• Đường ống hút hở, lọt không khí: Khi ron cao su hoặc phớt bị mòn, khí lọt vào ống khiến máy bơm hoạt động không ổn định.
• Lắp ngược máy bơm: Nhầm lẫn giữa đầu hút và đầu đẩy dẫn đến tình trạng máy không thể bơm nước.
• Hỏng động cơ hoặc cánh bơm (impeller): Bơm vẫn quay nhưng không tạo áp do phớt/đệm hở, cánh bơm gãy/mòn, ren trục–cánh tuôn.
• Sai chiều quay (bơm 3 pha) hoặc hỏng tụ khởi động/tụ ngậm (bơm 1 pha): Với bơm 3 pha, nếu đấu sai chiều thì trục sẽ quay ngược, bơm chỉ kêu nhưng không tạo áp, cách xử lý là đảo chéo 2 dây pha. Với bơm 1 pha, khi tụ khởi động hoặc tụ ngậm hỏng, động cơ thường chỉ gầm gừ, nóng lên nhưng không quay vòng, cần thay tụ mới để máy hoạt động bình thường.
  
• Độ cao hút hoặc sức hút vượt giới hạn (NPSH không đủ): Khi lắp đặt bơm với độ cao hút thực tế trên 6–8 m, ống hút quá dài hoặc có nhiều co cút sẽ gây tổn thất lớn, dẫn đến bơm không hút được nước. Ngoài ra, nếu hút nước nóng hoặc môi trường nhiều bọt khí, hiện tượng cavitation dễ xảy ra khiến bơm không thể mồi và hoạt động ổn định.

Cách xử lý máy bơm không lên nước tại nhà

Để xử lý máy bơm không lên nước tại nhà, bạn có thể thực hiện các bước sau:

Sai chiều quay (bơm 3 pha): Nếu bơm quay nhưng không đẩy nước, nguyên nhân có thể do đấu sai chiều. Chỉ cần đảo chéo 2 dây pha để đổi chiều quay cho đúng.

Không chạy khô quá 30–60 giây: Việc để bơm chạy khô dễ làm cháy phớt và hỏng cánh bơm, gây tổn hại nghiêm trọng cho toàn bộ cụm bơm. Khi phát hiện bơm không hút nước, cần tắt ngay, không để chạy khô lâu.

Kiểm tra nguồn điện: Đảm bảo máy bơm được cấp điện ổn định (1 pha ~220 V, 3 pha ~380–400 V). Kiểm tra dây dẫn, rơ-le nhiệt, cầu chì. Với bơm 1 pha, đặc biệt cần đo và thay thế tụ khởi động/tụ ngậm khi hỏng (dấu hiệu: bơm gầm gừ, nóng nhưng không quay).

Mồi nước đúng cách: Mở nắp buồng bơm, đổ đầy nước vào thân bơm và ống hút. Nếu có nút thông khí, cần mở để xả hết bọt khí. Kiểm tra van chân (van một chiều ở đáy ống hút) để chắc chắn nước mồi được giữ lại.

Kiểm tra ống hút và ống xả: Đảm bảo đường ống không bị tắc nghẽn, rò rỉ hoặc lắp sai. Ống hút quá dài hoặc nhiều cút gấp sẽ gây tổn thất áp suất → nên rút ngắn ống, giảm số lượng co khúc và kiểm tra các mối nối phải kín khí.

Kiểm tra và vệ sinh lưới lọc: Nếu lưới lọc bị bẩn, bám cặn sẽ cản trở dòng nước. Hãy tháo ra và vệ sinh sạch sẽ.

Kiểm tra van một chiều: Van một chiều hỏng hoặc kẹt có thể khiến nước chảy ngược lại, làm mất nước mồi. Cần thay mới nếu phát hiện lỗi.

Kiểm tra cánh bơm: Cánh bơm mòn, gãy hoặc kẹt dị vật sẽ khiến máy không thể tạo áp. Cần tháo kiểm tra và thay thế khi cần.

Xử lý máy bơm không lên nước tại nhà của 1FIX

Dịch vụ xử lý máy bơm không lên nước tại nhà của 1FIX là giải pháp tối ưu dành cho những hộ gia đình và doanh nghiệp gặp sự cố với hệ thống bơm. Với đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết mang đến sự hài lòng và hiệu quả lâu dài cho khách hàng.

Nguyên nhân khiến máy bơm không hoạt động có thể do nhiều yếu tố: cánh quạt bị kẹt, van một chiều hỏng, đường ống tắc nghẽn, phớt bị hở, hoặc lỗi từ động cơ, nguồn điện. Khi tiếp nhận yêu cầu, 1FIX sẽ tiến hành:

• Kiểm tra tổng thể hệ thống: bao gồm cánh quạt, van một chiều, đường ống dẫn, phớt và động cơ điện.
• Xác định nguyên nhân chính xác: từ sự cố đơn giản đến hỏng hóc phức tạp.
• Đưa ra giải pháp xử lý tối ưu:
  • Với lỗi nhỏ như kẹt cánh quạt, hỏng van, chúng tôi sẽ sửa hoặc thay thế ngay tại chỗ.
  • Với sự cố nặng hơn liên quan đến động cơ hay điện, kỹ thuật viên sẽ áp dụng biện pháp chuyên sâu để khôi phục hoàn toàn hiệu suất máy bơm.

Điểm khác biệt của 1FIX là không chỉ sửa chữa mà còn tư vấn cách sử dụng và bảo dưỡng máy bơm định kỳ, giúp kéo dài tuổi thọ thiết bị và hạn chế sự cố tái diễn.

Với quy trình chuyên nghiệp, tác phong tận tâm và chi phí hợp lý, 1FIX là lựa chọn đáng tin cậy khi cần sửa chữa hoặc lắp máy bơm nước tại nhà. Hãy liên hệ ngay để được hỗ trợ nhanh chóng và hiệu quả!

Bảng giá lắp và xử lý máy bơm không lên nước

Một số câu hỏi phổ biến về vấn đề máy bơm nước không lên đều

Xem thêm: